وکالت تخصصی در مشهد وکالت

تعریف تصرف و چگونگی آن

تعریف تصرف عدوانی

تصرف عدوانی از نظر حقوق مدنی عبارت است از اینكه مالی اعم از منقول یا غیر منقول تحت اختیار كسی باشد و او بتواند نسبت به آن مال در حدود قانون یا عدوان تصمیم بگیرد. پس این تعریف تصرف عدوانی با ید فقهی رابطه‌ی نزدیكی دارد و ید عبارت است از سلطه‌ و اقتدار شخص بر شئ به گونه‌ای كه عرفاً آن شئ در اختیار و استیلای او باشد و بتواند هرگونه تصرف و تغییری در آن به عمل آورد.

  • در دعوای تصرف عدوانی خواهان فقط كافی است كه سبق ید خود را اعم از مالكیت و یا تصرف به اثبات برساند تا بتواند متصرف را از ملك خویش رها سازد.

تعریف تصرف

تصرف عدوانی چیست؟

اگر شخصی با زور و بدون رضایت مالک یا مستاجر ، زمین یا ملک آن را تصرف کند این عمل وی تصرف عدوانی نامیده می شود.به عبارتی تصرف عدوانی عبارت است کسی به جبر و تعدی ، مال مورد تصرف کسی را از دست او در آورد.تصرف عدوانی طبق قانون به دو صورت تصرف عدوانی کیفری و تصرف عدوانی حقوقی تقسیم می شود.

انواع تصرف عدوانی

تصرف عدوانی به دو دسته تصرف عدوانی کیفری  و  تصرف عدوانی حقوقی تقسیم می شود

تصرف عدوانی کیفری

تصرف عدوانی کیفری عبارت است از اخراج مال غیر منقول بدون رضایت مالک یا اجازه از طرف مالک توسط دیگری با علم به موضوع و از روی عمد. جرم تصرف عدوانی از جمله جرایم علی اموال و مالکیت است که موضوع آن مال غیر منقول متعلق به دیگری است. قانونگذار در ماده 690 قانون مجازات اسلامی جرم تصرف عدوانی را پیش بینی نموده و بیان می دارد در صورت اجتماع عناصر سه-گانه جرم مرتکب به مجازات یک ماه تا یکسال حبس محکوم می شود.

جرم تصرف عدوانی

عناصر جرم تصرف عدوانی عبارتند از :

اول) عنصر قانونی جرم تصرف عدوانی : مواد 690 تا 693 قانون مجازات اسلامی

دوم) عنصر مادی جرم تصرف عدوانی : استیلای عرفی و مادی مرتکب بر مال غیرمنقول متعلق به دیگری به قصد استفاده از آن به نفع خود.

سوم) عنصر معنوی جرم تصرف عدوانی : قصد اضرار به غیر، سوءنیت خاص این جرم نیست.

تفاوت تصرف عدوانی کیفری با حقوقی

1-مهمترین فرق بین تصرف عدوانی کیفری با حقوقی ، وجود یا عدم وجود رکن روانی در متصرف عدوان است که برای مجرم شناخته شدن شخص مرتکب، باید توسط قاضی احراز شود که وی میدانسته مال متعلق به غیر است.

2- در قانون مجازات اسلامی احراز مالکیت ضرورت دارد در حالی که در قانون آیین دادرسی مدنی نیاز یه احراز مالکیت نیست همچنین در قانون آیین دادرسی مدنی احراز سبق تصرف خواهان و لحوق تصرف (تصرف جدید) خوانده ملاک بوده ولی در قانون مجازات اسلامی نیازی به کشف و احراز سبق تصرف شاکی نمی باشد.

3-دعوی تصرف عدوانی با تقدیم دادخواست حقوقی قابل طرح بوده ولی شکایت کیفری تصرف عدوانی صدور حکم رفع تصرف نیاز به تقدیم دادخواست حقوقی ندارد و صرف شکایت کیفری برای تعقیب جزایی متهم و صدور حکم رفع تصرف کفایت می کند.

نکته : مساله تصرف عدوانی هم از حیث حقوقی و هم از لحاظ کیفری قابلیت رسیدگی و تعقیب دارد فلذا چنانچه در محکمه حقوقی دادخواست رفع تصرف تقدیم دادگاه شده باشد در دادگاه کیفری صرفا باید متهم از حیث جرم تصرف عدوانی موضوع ماده 690 ق.م.ا تحت تعقیب واقع شود و مطالبه رفع تصرف در شکایت کیفری عملی لغو به نظر می رسد . طرح شکایت کیفری و تقاضای رفع تصرف عدوانی منوط به احراز مالکیت شاکی است به همین دلیل از غیر مالک قابلیت استماع ندارد و اقامه دعوی تصرف عدوانی در صورتی قابلیت استماع دارد که خواهات دارای سبق تصرف باشد.

مجازات جرم تصرف عدوانی

مجازات جرم تصرف عدوانی طبق ماده 690 قانون مجازات اسلامي مي گويد هر كس … اقدام به هرگونه … تصرف عدواني يا ايجاد مزاحمت يا ممانعت از حق در موارد مذكور نمايد به مجازات 1 ماه تا يكسال حبس محكوم مي شود و دادگاه را موظف به رفع تصرف عدوانی يا رفع مزاحمت يا ممانعت از حق نمايد.

دعوای تصرف عدوانی از جمله دعاوی غیرمالی می باشد که خواهان باید هزینه ثبت دعاوی غیرمالی را بر اساس تعرفه معینه که هر ساله از سوی قوه قضائیه تعیین می گردد ابطال نماید.

در نهایت پیشنهاد می شود که با توجه به شباهت مقوله خلع ید با تصرف عدوانی حتما مقاله مربوط به خلع ید را نیز مطالعه فرمایید.

تعریف تصرف

تصرف عدوانی در ملک مشاع

مال مشاع مالی است که بیش از یک نفر در جزء جزء آن مال مالک باشند ، بدون اینکه سهم هر یک در آن مال خاص مجزا شده باشد. از آنجا مرتکب هم در این اموال مالک است آیا باز جرمی محقق می شود؟

این جرم در اموال مشاع نیز قابل تحقق است ، زیرا کل مال مشاع به یک نفر تعلق ندارد و تصرف در این مال حتی از طرف یکی از شرکاء بدون اجازه سایر ماکین تصرف در مال دیگری است. از این رو شرط تعلق داشتن مال به دیگری وجود دارد . از طرف دیگر از لحاظ عنصرمعنوی وقتی شریک مال مشاع با سوء نیت این اقدام را مرتکب می گردد، نظم عمومی جامعه را نیز مختل نموده و از آنجا که هدف حقوق کیفری حفظ حقوق و آزادی های فردی و نظم عمومی است می توان قائل شد که این اقدام شریک موجب ایراد ضرر به شریک دیگر و حقوق او شده است. به این ترتیب به نظر می رسد که بتوان قائل به تحقق این جرم در اموال مشاع نیز شد.

تفاوت و شباهت تصرف عدوانی کیفری با خلع ید

از جمله تفاوتهای دعاوی خلع ید و رفع تصرف کیفری، می توان به موارد ذیل اشاره نمود :

موضوع دعوی، نوبت جلسه رسیدگی، امکان طرح دعاوی ورود ثالث ، جلب ثالث و دعوای متقابل ، حکم محکومیت تشدید مجازات ، فرجام خواهی ، اعتراض ثالث و…

دعاوی خلع ید و رفع تصرف عدوانی کیفری در موارد ذیل مشترک می باشند : فعل مرتکب و عدوانی بودن عمل ارتکابی ، لزوم رعایت اصول تشریفات دادرسی ، امکان صدور دستور موقت ، رفع تصرف از متجاوز و قلع و قمع آثار به جای مانده از تصرف است ، از احکام صادره می توان در صورت وجود جهات قانونی و با رعایت شرایط مقرر واخواهی و تجدید نظر خواهی و درخواست اعاده دادرسی نمود.

تعریف تصرف

3 سوال متداول از تصرف عدوانی کیفری

1-آیا تصرف عدوانی کیفری تنها از طریق مالک قابل طرح است؟

در دعوی تصرف عدوانی کیفری مسأله مالکیت مطرح میباشد لذا تنها از طرف مالک یا نماینده قانونی وی قابل اقامه است.

2-ضمانت اجرای تصرف عدوانی اموال منقول چیست؟

تصرف عدوانی، مزاحمت و ممانعت از حق اموال منقول همچنان با ماده یک از قانون اصلاح قانون جلوگیری از تصرفات عدوانی قابل رسدگی و اعاده به وضع سابق است.

3-آیا این جرم تصرف عدوانی در اموال مشاع قابل تحقق هستند؟

بله، طبق ماده 167 قانون آیین دادرسی مدنی اگر در مال مشاع بعضی از شرکاء مانع تصرف یا استفاده یا مزاحم استفاده بعضی دیگر شـونـد، حسب مورد در حکم تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق محسوب خواهند بود.

جهت ارتباط با مشهد وکالت می توانید در ساعات اداری از طریق شماره های ذیل تماس حاصل فرمایید:

۰۵۱-۳۷-۶۷-۸۰-۹۰

۰۹۱۵-۸۰-۷۰-۱۶۴

نکته ۱: مشاوره حقوقی به صورت حضوری و با تعیین وقت قبلی از طریق شماره های ارتباطی فوق انجام می گردد. مشاوره حقوقی به صورت تلفنی نیز امکانپذیر است.

نکته ۲ : مشاوره حقوقی به صورت حضوری یا تلفنی دارای هزینه حق المشاوره می باشد.

نکته۳- در مشهد وکالت حق الوکاله قابلیت اقساط دارد.

زمان ملاقات به وقت ایران-مشهد : روز های شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۱۷ الی ۲۱ می باشد.