وکالت تخصصی در مشهد وکالت

تفاوت میان دعوی خلع ید و دعوی تخلیه

بین خلع ید و تخلیه از لحاظ مجاز بودن یا نبودن تصرف و مالی بودن یا نبودن آن تفاوت وجود دارد و به ماهیت آن باید توجه شود.

سؤال: خواهشمند است اعلام فرمایید در نقاطی که قانون روابط موجر و مستأجر اجرا نشده و قانون مدنی لازم‌الرعایه است آیا ملک می‌تواند علیه مستأجر دادخواست خلع ید تقدیم دارد و اصولاً فرق بین تخلیه و خلع ید چیست و چگونه از هم تشخیص داده می‌‌شوند؟

 نظریه اداره کل حقوقی قوه قضائیه در عرف خاص قضائی بین خلع ید و تخلیه تفاوت وجود دارد. یعنی تخلیه در مورد اعیانی که با اذن مالک یا مجوز قانونی تصرف شده است و خلع ید مورد آنهایی که بدون اذن مالک یا مجوز قانونی تصرف گردیده است استعمال می‌شود.

دعوی تخلیه غیرمای اما دعوی خلع ید چنانچه اخلاف در مالکیت حاصل شود مالی است‌ (هر چند از نظر هزینه دادرسی با توجه به قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب سال 1373 عمل می‌شود).

به هر حال در قوانین موضوعه چنین فرقی نه بالصراحه و نه بالکنایه و یا بالاشاره ذکر نشده است. بلکه در مواردی خلع ید به جای تخلیه به کار رفته است (ماده 7 قانون تشکیل دادگاه‌های حقوقی یک و دو) بنابراین نباید که به عنوان دعوی که خلع ید است یا تخلیه توه کرد بلکه باید ماهیت دعوی را در نظر گرفت چنانچه در مالکیت اختلافی نباشد می‌‌توان دعوی را تخلیه یا رفع تصرف غیرمالی و در صورتی که در مالکیت اختلاف باشد خلع ید و مالی گرفت و لذا در مورد سؤال مطروحه که اختلاف در مالکیت وجود ندارد، چنانچه موجر علیه مستأجر دعوی را به عنوان خلع ید اقامه کرده باشد. ماهیتاً همان دعوی تخلیه است و ذکر یک عنوان به جای عنوان دیگر موجب صدور قرار عدم استماع دعوی نمی‌شود.